TƯ VẤN VỀ MỨC TIỀN LƯƠNG THẤP NHẤT ĐÓNG BẢO HIỂM BẮT BUỘC MỚI NHẤT

TƯ VẤN VỀ MỨC TIỀN LƯƠNG THẤP NHẤT ĐÓNG BẢO HIỂM BẮT BUỘC MỚI NHẤT

“Tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất”” là gì? quy định ở đâu?
Các Doanh nghiệp có buộc áp dụng không?

Đây là các chủ đề rất thực tiễn, vì “mức tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc thấp nhất” là một khái niệm trọng yếu trong công tác quản trị nhân sự – tài chính – pháp lý của doanh nghiệp. EDUBELIFE đã từng gặp rất nhiều DN nhầm lẫn giữa “mức lương tối thiểu vùng”, “mức lương cơ sở”, và “mức tham chiếu BHXH” khi xác định mức đóng, dẫn đến rủi ro bị truy thu bảo hiểm hoặc bị loại chi phí khi quyết toán thuế.

Hãy cùng làm rõ theo đúng pháp luật BHXH 2024 và Nghị định 158/2025/NĐ-CP nhé ????

1️.Khái niệm: “Tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc thấp nhất” là gì?

Là mức tiền lương tối thiểu mà người lao động và người sử dụng lao động được phép thỏa thuận để làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc, không được thấp hơn mức lương tối thiểu do Nhà nước quy định tại thời điểm đóng.

Tóm gọn:
Đây là “sàn đóng BHXH” – mức thấp nhất mà DN được phép khai báo trong hồ sơ đóng BHXH cho người lao động.
Nếu DN khai thấp hơn, cơ quan BHXH sẽ ấn định và yêu cầu điều chỉnh truy thu.

2️. Căn cứ pháp lý chi tiết

Quy định	Trích yếu nội dung	Ghi chú
Điều 39 khoản 4 – Luật BHXH số 41/2024/QH15	“Mức tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc không được thấp hơn mức tiền lương tối thiểu theo quy định của pháp luật về lao động.”	Hiệu lực từ 01/7/2025.
Điều 7 khoản 3 – Nghị định 158/2025/NĐ-CP	“Mức tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc không thấp hơn mức lương tối thiểu vùng do Chính phủ quy định tại thời điểm đóng.”	Là hướng dẫn chi tiết.
Khoản 2 Điều 90 Bộ luật Lao động 2019	“Mức lương theo công việc hoặc chức danh không được thấp hơn mức lương tối thiểu.”	Liên kết giữa luật Lao động và BHXH.
Nghị định 38/2022/NĐ-CP (và dự kiến Nghị định mới 2025)	Quy định mức lương tối thiểu vùng (V1–V4) áp dụng cho DN thuộc từng địa bàn.	Căn cứ để xác định sàn đóng.

3️. Mức lương tối thiểu vùng (hiện hành, dự kiến đến khi Luật BHXH 2024 có hiệu lực 01/7/2025)

Vùng	Mức lương tối thiểu (đồng/tháng) (theo NĐ 38/2022/NĐ-CP)
Vùng I	4.680.000
Vùng II	4.160.000
Vùng III	3.640.000
Vùng IV	3.250.000

Dự kiến năm 2025, Bộ LĐ-TBXH sẽ ban hành Nghị định mới thay thế NĐ 38/2022, điều chỉnh tăng khoảng 5–6%.

4️. Doanh nghiệp có bắt buộc áp dụng không?

✅ Có, bắt buộc.
Cơ quan BHXH sẽ không chấp nhận mức đóng BHXH thấp hơn mức lương tối thiểu vùng tương ứng với địa bàn mà DN đăng ký hoạt động.

Nếu DN cố tình khai thấp hơn, cơ quan BHXH sẽ:

Yêu cầu điều chỉnh lại mức đóng,

Truy thu phần thiếu,

Và có thể phạt vi phạm hành chính (theo Nghị định 12/2022/NĐ-CP, mức phạt 12–20 triệu đồng/vi phạm).

5️.Ví dụ minh họa

Trường hợp 1 – Doanh nghiệp tại Hà Nội (Vùng I)

Lương trong HĐLĐ: 4.000.000 đ/tháng
➡ Thấp hơn mức tối thiểu vùng (4.680.000 đ)
⇒ Không hợp lệ làm căn cứ đóng BHXH.

✅ Doanh nghiệp phải điều chỉnh mức lương đóng BHXH tối thiểu = 4.680.000 đ/tháng.

Trường hợp 2 – Doanh nghiệp tại Bắc Ninh (Vùng II)

Lương cơ bản 4.500.000 đ → cao hơn 4.160.000 đ ⇒ hợp lệ.

Phụ cấp trách nhiệm 500.000 đ → tổng cộng 5.000.000 đ.
⇒ Mức đóng BHXH = 5.000.000 đ/tháng.

Trường hợp 3A – Hợp tác xã ở vùng IV (VD: Nghệ An, Hậu Giang)

Lương ghi nhận cho chủ hộ: 3.000.000 đ/tháng
⇒ Không đạt mức tối thiểu vùng (3.250.000 đ)
→ Phải điều chỉnh lên 3.250.000 đ/tháng để hợp lệ.

Trường hợp 3B – Hộ kinh doaanh: (Mức lương tháng lựa chọn, không thấp hơn mức tham chiếu (lương cơ sở), không quá 20 lần mức này)

Mức lương tối thiểu: 2.340.000 đ/tháng
⇒ VD Mức đóng: 25% x 2.340.000 = 585.000 đ/tháng

Kết luận tư vấn của EDUBELIFE

Nhóm	Nghĩa vụ	Rủi ro khi không tuân thủ	Lợi ích khi tuân thủ
Doanh nghiệp, HTX	Bắt buộc đóng BHXH theo mức không thấp hơn lương tối thiểu vùng	Truy thu, phạt hành chính, không được tính chi phí hợp lệ thuế TNDN	Tối ưu chi phí, đảm bảo quyền lợi NLĐ, tránh rủi ro pháp lý
Hộ kinh doanh	Tự chọn mức đóng BHXH nhưng không thấp hơn mức tham chiếu (thay lương cơ sở)	Không bị phạt nhưng hưởng mức chế độ thấp	Có thể linh hoạt điều chỉnh, phù hợp năng lực tài chính

Tóm lại:

“Mức lương đóng BHXH bắt buộc thấp nhất = Mức lương tối thiểu vùng tại thời điểm đóng”.
Đây là mức sàn pháp lý, DN buộc phải tuân thủ — nếu không, BHXH có quyền điều chỉnh, truy thu và xử phạt.

Chân thành cảm ơn bạn đã quan tâm theo dõi!