
Chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế đối với hộ kinh doanh – Những thay đổi lớn từ 01/7/2025 theo Luật BHXH 2024
Từ ngày 01/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội mới chính thức đưa chủ hộ kinh doanh vào diện bắt buộc đóng BHXH. Đây không chỉ là thay đổi pháp lý mà còn là bước ngoặt trong cách Nhà nước quản trị thuế và bảo hiểm đối với hơn 5 triệu hộ kinh doanh trên toàn quốc. Với sứ mệnh “biến thách thức pháp lý – thuế thành cơ hội phát triển”, BIZMAP – EDUBELIFE xin gửi tới Quý hộ kinh doanh, kế toán, tư vấn viên và CEO SME bài phân tích chuyên sâu này, giúp hiểu rõ nghĩa vụ, quyền lợi và chiến lược ứng phó thông minh, tuân thủ – tiết kiệm – bền vững.
1. Căn cứ pháp lý
– Luật BHXH số 41/2024/QH15, ban hành 29/6/2024, hiệu lực từ 01/7/2025.
+ Điều 3 (Khoản 1–2): Đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.
+ Điều 35: Cơ sở xác định mức tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH.
+ Điều 39: Tỷ lệ trích nộp BHXH bắt buộc.
– Nghị định 158/2025/NĐ-CP ngày 25/6/2025 hướng dẫn thi hành Luật BHXH.
+ Điều 14–17: Xác định đối tượng, cách tính mức đóng, phương thức đóng.
+ Khoản 2 Điều 97: Quy định phương thức đóng hàng tháng, 3 tháng hoặc 6 tháng/lần.
– Nghị quyết 78/2025/UBTVQH15: Ghi nhận thời gian đóng BHXH trước 01/7/2025.
– Luật BHYT số 25/2008/QH12 (sửa đổi 2014), Luật Việc làm 2013, Luật An toàn – Vệ sinh lao động 2015.
2. Đối tượng phải tham gia bảo hiểm
| Thời điểm |
Đối tượng tham gia |
Căn cứ pháp lý | Ghi chú |
| Trước 01/7/2025 | Chủ hộ KD: BHXH tự nguyện; NLĐ làm việc ≥1 tháng: BHXH bắt buộc | Luật BHXH 2014 (Điều 2,3) | Chưa áp dụng với chủ hộ |
| Từ 01/7/2025 | Chủ hộ KD nộp thuế kê khai → BHXH bắt buộc | Điều 3 Luật BHXH 2024; Điều 15 NĐ 158/2025 | Áp dụng ngay 2025 |
| Từ 01/7/2029 | Chủ hộ KD không kê khai → BHXH bắt buộc | Khoản 3 Điều 15 NĐ 158/2025 | Lộ trình 4 năm sau |
3. Cơ sở thu nhập tính bảo hiểm & tỷ lệ trích nộp
| Nội dung | Quy định | Căn cứ pháp lý |
| Cơ sở đóng | Mức lương tháng lựa chọn, không thấp hơn mức tham chiếu (lương cơ sở), không quá 20 lần mức này | Điều 35 Luật BHXH 41/2024 |
| Mức đóng tối thiểu | 25% x 2.340.000 = 585.000 đ/tháng | Điều 16 NĐ 158/2025 |
| Mức đóng tối đa | 25% x (20 x 2.340.000) ≈ 11,7 triệu đ/tháng | Khoản 1 Điều 39 Luật BHXH 41/2024 |
| Cơ cấu quỹ | 3% ốm đau – thai sản, 22% hưu trí – tử tuất | Điều 39 Luật BHXH 41/2024 |
4. Phương thức và thời hạn kê khai – nộp bảo hiểm
– Theo Khoản 2 Điều 97 Nghị định 158/2025/NĐ-CP: chủ hộ có thể đóng BHXH bắt buộc hàng tháng, 3 tháng hoặc 6 tháng/lần.
– Hồ sơ tham gia lần đầu: Tờ khai BHXH (Mẫu 01-BHXH), danh sách NLĐ, giấy đăng ký hộ kinh doanh, CCCD.
– Nộp tại cơ quan BHXH nơi đăng ký hoặc qua Cổng Dịch vụ công BHXH Việt Nam.
– Thời hạn nộp: chậm nhất ngày cuối cùng của kỳ đóng (Khoản 3 Điều 97 NĐ 158/2025).
5. Kết luận & khuyến nghị chuyên gia EDUBELIFE
Từ góc nhìn chiến lược quản trị tài chính – thuế, nghĩa vụ bảo hiểm không chỉ là chi phí bắt buộc mà còn là công cụ quản trị rủi ro pháp lý và nhân sự.
EDUBELIFE khuyến nghị hộ kinh doanh:
– Rà soát mô hình thuế và doanh thu để xác định thời điểm bắt buộc đóng BHXH (2025 hoặc 2029).
– Lập kế hoạch chi phí nhân sự phù hợp với nghĩa vụ bảo hiểm.
– Chủ động cập nhật các kiến thức pháp luật về thuế, bảo hiểm bắt buộc .
Chân thành cảm ơn bạn đã quan tâm, tìm hiểu. Kính chúc tổ chức của bạn phát triển mạnh mẽ, bền vững.
Chuyên Tư vấn Bộ ba huyết mạch “Tài chính – Kế toán – Pháp lý (Thuế) EDUBELIFE”






