Hướng dẫn chi nhánh kê khai thuế, sử dụng hóa đơn năm 2021

Năm 2021, đánh dấu thời điểm hiệu lực của nhiều hệ thống pháp luật, tác động sâu rộng tới các hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp. Mở thêm các chi nhánh trực thuộc doanh nghiệp đang trở thành một xu thế diễn ra mạnh mẽ với các doanh nghiệp có tốc độ tăng trưởng cao. Để thành lập chi nhánh mới, không ít các chủ doanh nghiệp và các kế toán trăn trở về các vấn đề về thuế, hoá đơn cho chi nhánh của mình. Không rõ chi nhánh hạch toán phụ thuộc hay độc lập của mình sẽ kê khai thuế GTGT, thuế TNCN, thuế TNDN, nộp lệ phí môn bài, lập và sử dụng hoá đơn như thế nào?

EDUBELIFE xin có đôi dòng chia sẻ về các vấn đề trên như sau, các bạn nhé!

Trước hết, chúng ta hiểu và phân biệt hình thức, bản chất pháp lý của Chi nhánh so với Văn phòng đại diện hay Địa điểm kinh doanh theo Luật doanh nghiệp mới nhất (2020).

1. Chi nhánh là gì?

Căn cứ Điều 44 Luật doanh nghiệp 2020

“Điều 44. Chi nhánh, văn phòng đại diện và địa điểm kinh doanh của doanh nghiệp

1. Chi nhánh là đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp, có nhiệm vụ thực hiện toàn bộ hoặc một phần chức năng của doanh nghiệp, bao gồm cả chức năng đại diện theo ủy quyền. Ngành, nghề kinh doanh của chi nhánh phải đúng với ngành, nghề kinh doanh của doanh nghiệp.

2. Văn phòng đại diện là đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp, có nhiệm vụ đại diện theo ủy quyền cho lợi ích của doanh nghiệp và bảo vệ các lợi ích đó. Văn phòng đại diện không thực hiện chức năng kinh doanh của doanh nghiệp.

3. Địa điểm kinh doanh là nơi doanh nghiệp tiến hành hoạt động kinh doanh cụ thể.”

Như vậy “chi nhánh là đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp, không có tư cách pháp nhân. Khi đăng ký hoạt động chi nhánh, doanh nghiệp có thể lựa chọn hình thức hạch toán, gồm: Hạch toán độc lập hoặc hạch toán phụ thuộc.”

2. Chi nhánh sử dụng hoá đơn như thế nào?

Chúng ta thường băn khoăn về việc: chi nhánh có được sử dụng chung hay riêng hoá đơn với doanh nghiệp?

Căn cứ pháp lý:

– Khoản 2, Điều 8, Thông tư số 39/2014/TT-BTC ngày 31/3/2014 của Bộ Tài chính hướng dẫn về hóa đơn bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ quy định về việc tạo hóa đơn đặt in như sau:

“Trường hợp tổ chức kinh doanh đặt in hóa đơn cho các đơn vị trực thuộc thì tên tổ chức kinh doanh phải được in sẵn phía trên bên trái của tờ hóa đơn. Các đơn vị trực thuộc đóng dấu hoặc ghi tên, mã số thuế, địa chỉ vào tiêu thức “tên, mã số thuế, địa chỉ người bán hàng” để sử dụng.”

 – Khoản 4, Điều 9, Thông tư số 39/2014/TT-BTC nêu trên quy định việc phát hành hóa đơn của tổ chức kinh doanh như sau:

“Trường hợp tổ chức có các đơn vị trực thuộc, chi nhánh có sử dụng chung mẫu hóa đơn của tổ chức nhưng khai thuế giá trị gia tăng riêng thì từng đơn vị trực thuộc, chi nhánh phải gửi Thông báo phát hành cho cơ quan thuế quản lý trực tiếp. Trường hợp tổ chức có các đơn vị trực thuộc, chi nhánh có sử dụng chung mẫu hóa đơn của tổ chức nhưng tổ chức thực hiện khai thuế giá trị gia tăng cho đơn vị trực thuộc, chi nhánh thì đơn vị trực thuộc, chi nhánh không phải Thông báo phát hành hóa đơn.”

Như vậy, doanh nghiệp có thể sử dụng chung hoặc riêng hóa đơn cho chi nhánh. Căn cứ các quy định pháp luật trên, Doanh nghiệp tổ chức, thực hiện lập, phát hành, sử dụng hóa đơn theo yêu cầu quản trị doanh nghiệp và phù hợp với quy định pháp luật trên.

2. Kê khai lệ phí môn bài cho chi nhánh cần được thực hiện như thế nào?

Căn cứ khoản 3 Điều 5 Nghị định 139/2016/NĐ-CP, người nộp lệ phí môn bài nộp hồ sơ khai lệ phí môn bài cho cơ quan thuế quản lý trực tiếp.

– Trường hợp người nộp lệ phí có đơn vị phụ thuộc (chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh) kinh doanh ở cùng địa phương cấp tỉnh thì người nộp lệ phí thực hiện nộp Hồ sơ khai lệ phí môn bài của các đơn vị phụ thuộc đó cho cơ quan thuế quản lý trực tiếp của người nộp lệ phí;

– Trường hợp người nộp lệ phí có đơn vị phụ thuộc (chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh) kinh doanh ở các địa phương cấp tỉnh nơi người nộp lệ phí có trụ sở chính thì đơn vị phụ thuộc thực hiện nộp Hồ sơ khai lệ phí môn bài của đơn vị phụ thuộc cho cơ quan thuế quản lý trực tiếp đơn vị phụ thuộc.

3. Trách nhiệm khai thuế GTGT

* Chi nhánh hạch toán độc lập:

Chi nhánh tự nộp hồ sơ kê khai thuế giá trị gia tăng tại cho cơ quan quản lý thuế trực tiếp của chi nhánh.

* Chi nhánh hạch toán phụ thuộc:

Theo quy định tại khoản 1 Điều 11 Thông tư 156/2013/TT-BTC, nộp thuế giá trị gia tăng theo quy định sau:

– Chi nhánh có địa chỉ cùng tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương với địa chỉ trụ sở chính của doanh nghiệp:

+ Doanh nghiệp thực hiện khai thuế giá trị gia tăng chung cho cả chi nhánh.

+ Nếu chi nhánh có con dấu, tài khoản tiền gửi ngân hàng, trực tiếp bán hàng hóa, dịch vụ, kê khai đầy đủ thuế giá trị gia tăng đầu vào, đầu ra, có nhu cầu kê khai nộp thuế riêng thì phải đăng ký nộp thuế riêng và sử dụng hóa đơn riêng.

+ Trường hợp chi nhánh có hoạt động kinh doanh dịch vụ ăn uống, nhà hàng, khách sạn, massage, karaoke thì Cục trưởng Cục Thuế địa phương quyết định nơi kê khai thuế.

– Chi nhánh có địa chỉ khác tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương với địa chỉ trụ sở chính của doanh nghiệp:

+ Chi nhánh nộp hồ sơ khai thuế giá trị gia tăng cho cơ quan thuế quản lý trực tiếp của chi nhánh;

+ Nếu chi nhánh không trực tiếp bán hàng, không phát sinh doanh thu thì thực hiện khai thuế tập trung tại trụ sở chính của doanh nghiệp.

+ Trường hợp doanh nghiệp có dự án kinh doanh bất động sản ở địa phương cấp tỉnh khác nơi doanh nghiệp đóng trụ sở chính, có thành lập chi nhánh thì chi nhánh phải thực hiện đăng ký thuế và nộp thuế theo phương pháp khấu trừ đối với hoạt động kinh doanh bất động sản với cơ quan thuế địa phương nơi phát sinh hoạt động kinh doanh bất động sản.

– Trường hợp doanh nghiệp kê khai, nộp thuế theo phương pháp khấu trừ có chi nhánh là các cơ sở sản xuất trực thuộc (bao gồm cả cơ sở gia công, lắp ráp) không trực tiếp bán hàng, không phát sinh doanh thu đóng trên địa bàn cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương khác với tỉnh, thành phố nơi đóng trụ sở chính thì thực hiện như sau:

+ Nếu cơ sở sản xuất trực thuộc có hạch toán kế toán thì phải đăng ký nộp thuế theo phương pháp khấu trừ tại địa phương nơi sản xuất, khi điều chuyển bán thành phẩm hoặc thành phẩm, kể cả xuất cho trụ sở chính phải sử dụng hóa đơn giá trị gia tăng làm căn cứ kê khai, nộp thuế tại địa phương nơi sản xuất.

+ Nếu cơ sở sản xuất trực thuộc không thực hiện hạch toán kế toán thì doanh nghiệp thực hiện khai thuế tại trụ sở chính và nộp thuế cho các địa phương nơi có cơ sở sản xuất trực thuộc.

4. Trách nhiệm khai thuế thu nhập doanh nghiệp

Căn cứ Điều 12 Thông tư 156/2013/TT-BTC được sửa đổi, bổ sung bởi Điều 16 Thông tư 151/2014/TT-BTC, trách nhiệm khai thuế thu nhập doanh nghiệp như sau:

– Chi nhánh hạch toán độc lập thì chi nhánh nộp hồ sơ khai thuế thu nhập doanh nghiệp phát sinh tại chi nhánh cho cơ quan thuế quản lý trực tiếp của chi nhánh.

– Chi nhánh hạch toán phụ thuộc thì chi nhánh không phải nộp hồ sơ khai thuế thu nhập doanh nghiệp; khi nộp hồ sơ khai thuế thu nhập doanh nghiệp, doanh nghiệp có trách nhiệm khai tập trung tại trụ sở chính cả phần phát sinh tại chi nhánh.

– Chi nhánh hạch toán phụ thuộc là cơ sở sản xuất (bao gồm cả cơ sở gia công, lắp ráp) hoạt động tại địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương khác với địa bàn nơi doanh nghiệp đóng trụ sở chính thì khi nộp hồ sơ khai thuế thu nhập doanh nghiệp, doanh nghiệp có trách nhiệm khai tập trung tại trụ sở chính cả phần phát sinh tại nơi có trụ sở chính và ở nơi có chi nhánh sản xuất hạch toán phụ thuộc.

5. Trách nhiệm khai, quyết toán thuế TNCN

Căn cứ khoản 1 Điều 21 Thông tư 92/2015/TT-BTC ngày 15/6/2015 của Bộ Tài chính sửa đổi, bổ sung tiết a.3 điểm a khoản 1 Điều 16 Thông tư số 156/2013/TT-BTC ngày 06/11/2013 của Bộ Tài chính hướng dẫn về khai thuế thu nhập cá nhân như sau:

“a.3) Tổ chức, cá nhân trả thu nhập thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công có trách nhiệm khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân và quyết toán thuế thu nhập cá nhân thay cho các cá nhân có ủy quyền không phân biệt có phát sinh khấu trừ thuế hay không phát sinh khấu trừ thuế. Trường hợp tổ chức, cá nhân không phát sinh trả thu nhập thì không phải khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân.

Căn cứ các công văn : Công văn 18200/CT-TTHT năm 2017 và Công văn 329/CT-TTHT năm 2020,

Việc đăng ký giả trừ gia cảnh, khấu trừ, kê khai nộp thuế và quyết toán TNCN cho các cá nhân, người lao động làm việc tại chi nhánh được xác định theo 02 trường hợp:

– Cá nhân ký hợp đồng lao động trực tiếp với chi nhánh, thì chi nhánh chi trả thu nhập cho người lao động, do đó có trách nhiệm đăng ký giả trừ gia cảnh, khấu trừ, kê khai nộp thuế và quyết toán TNCN cho người lao động tại cơ quan thuế quản lý chi nhánh

– Cá nhân ký hợp đồng lao động trực tiếp với Trụ sở chính, thì Trụ sở chính chi trả thu nhập cho người lao động, do đó Trụ sở chính có trách nhiệm đăng ký giả trừ gia cảnh, khấu trừ, kê khai nộp thuế và quyết toán TNCN cho người lao động tại cơ quan thuế quản lý doanh nghiệp

– Các cá nhân khác, không phải người lao động, thì nơi nào phát sinh chi trả thu nhập cho cá nhân, nơi đó (Trụ sở hoặc chi nhánh) có trách nhiệm khấu trừ, kê khai nộp thuế và quyết toán TNCN theo quy định trên.

Trên đây là một số chia sẻ của EDUBELIFE về công tác kê khai thuế GTGT, thuế TNCN, thuế TNDN, nộp lệ phí môn bài, lập và sử dụng hoá đơn chi nhánh của các doanh nghiệp.

Chúc các doanh nghiệp phát triển, vững mạnh!

Chúc các bạn kế toán luôn được chủ doanh nghiệp trọng dụng và có thu nhập cao.